Sanatın iyileştirici gücü bir kez daha bilimsel verilerle ortaya kondu. Ege Eğitim Dergisi’nin 2025 Mart sayısında yayımlanan bir araştırmaya göre, 8 haftalık sanat terapisi programına katılan ergenlerin duygusal ve psikolojik iyi oluş düzeyleri anlamlı şekilde artarken, öz-şefkatlerinde de gelişme gözlemlendi. 15 – 17 yaş aralığındaki gençlerle uygulanan sanat temelli grup oturumlarının güçlü bir terapötik etki yarattığı vurgulandı.
Sanatla terapi: Sessiz duygulara güvenli bir alan
Araştırmada 32 ergen iki gruba ayrıldı: biri sanat terapisi programına katıldı, diğeri kontrol grubu olarak değerlendirildi. Sekiz hafta süren uygulama süresince, katılımcılar her biri 120 dakikalık oturumlara dahil oldu. “Duygularını boya ile ifade et”, “Zaman tünelini çiz”, “Kendine bir çiçek yarat” gibi yaratıcı egzersizler içeren grup çalışmaları sayesinde, katılımcılar iç dünyalarını sözcüklerin ötesine geçerek dışavurma fırsatı buldu.
Sonuçlar çarpıcıydı: Deney grubundaki gençlerin hem öz-şefkat puanlarında, hem de duygusal-psikolojik iyi oluş ölçümlerinde anlamlı bir artış görüldü. Özellikle iyi oluş düzeylerindeki gelişme kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı fark gösterdi. Programın etki büyüklüğü ise “yüksek” düzeydeydi.
Çalışmanın yürütücülerinden Dr. Gökben Hızlı Sayar, “Sanat, özellikle söze dökülemeyen deneyimlerin ifadesinde çok güçlü bir araç. Bu yaş grubundaki gençlerin duygularına ulaşmak için görsel ve deneyimsel teknikler büyük avantaj sağlıyor” diyor.
Sanatın terapötik gücü başka araştırmalarla da destekleniyor
Ege Eğitim Dergisi’nde yayımlanan 2025 tarihli araştırma, sanatın ergenlerin psikolojik ve duygusal iyi oluşuna etkisini kanıtlayan çalışmalar zincirinin yalnızca bir halkası. Son yıllarda uluslararası ölçekte yürütülen birçok araştırma, sanat terapisinin sadece bireysel değil, toplumsal düzeyde de güçlü bir iyileştirici araç olduğunu gösteriyor.
2022 yılında Hindistan’da yayımlanan sistematik bir derleme çalışmasında, sanat terapisinin gençler üzerindeki etkisi kapsamlı biçimde ele alındı. Shruti Mittal ve ekibinin yürüttüğü çalışmada, sanatın kendini ifade etme gücünün depresyon, kaygı ve düşük özsaygı gibi sorunlar üzerinde anlamlı iyileşme yarattığı vurgulandı. Özellikle duyguların sözsüz şekilde ifade edilmesine olanak tanıyan sanat terapisi, gençler için hem tanı hem de tedavi sürecinde tamamlayıcı bir yöntem olarak öne çıkıyor (Mittal et al., 2022).
Benzer biçimde, 2024 yılında Singapur’da yayımlanan başka bir çalışma ise sanat terapisinin ergenlik dönemindeki kimlik gelişimi üzerindeki olumlu etkilerini inceledi. Yi Ding’in araştırması, hem okul temelli hem de dijital sanat terapisi uygulamalarının, gençlerin benlik algısını güçlendirdiğini ve sosyal kaygılarını azaltarak kimliklerini daha sağlıklı biçimde inşa etmelerine yardımcı olduğunu gösterdi. Özellikle sanat terapisi atölyelerinin, gençlerin yalnızca kendilerini ifade etmelerini değil, aynı zamanda akran ilişkilerini yeniden kurmalarını da kolaylaştırdığı tespit edildi (Ding, 2024).
Bu araştırmalar bir araya geldiğinde, sanatın yalnızca estetik bir uğraş olmadığını, aynı zamanda psikolojik dayanıklılığı artıran bir destek aracı olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Ege Üniversitesi’nde yürütülen 2025 tarihli araştırma da, Türkiye bağlamında sanat terapisinin okullarda ve psikososyal destek sistemlerinde yer bulması için güçlü bir dayanak sunuyor.
Türkiye’de sanat terapisine yönelik ilgi artıyor
Sanat terapisi Türkiye’de hâlâ gelişmekte olan bir alan olsa da, son yıllarda hem akademik hem uygulamalı düzeyde ilgi artmış durumda. Özellikle afet sonrası iyileşme çalışmalarında ya da psikososyal destek programlarında sanat temelli yöntemler daha sık kullanılmaya başlandı. Ancak uzmanlar bu uygulamaların klinik bağlam dışında daha yaygın hale gelmesi gerektiğini vurguluyor.
Araştırmanın sonuç bölümünde şu çağrı yapılıyor: “Sanat terapisi sadece belirli yaş gruplarıyla değil, farklı düzeylerde ve farklı sanat türleriyle genişletilerek eğitim kurumlarında uygulanabilir hale gelmelidir.” Bu, sadece okullar için değil, gençlik merkezleri, ruh sağlığı hizmetleri ve hatta kültür-sanat kurumları için de bir davet niteliği taşıyor.
Kaynaklar:
- “Sanat Terapisi Programının Ergenlerin Öz Şefkat, Duygusal ve Psikolojik İyi Oluş Düzeylerine Etkisi”, Ege Eğitim Dergisi, 2025, 26/1, 33 – 46, 28.03.2025, Sibel Delikan, Gökben Hızlı Sayar, Volkan Demir.
- “Effect of Art Therapy on Adolescents’ Mental Health”, Shruti Mittal, Mamata Mahapatra, Shadab Ahamad Ansari
- “The Influence of Art Therapy on Adolescent Identity Development”, March 2024, Lecture Notes in Education Psychology and Public Media, 40(1):117-122